Últimas novas da asociación LugoPatrimonio
8 de febreiro do 2022
Con esta conferencia iniciáronse as actividades do ano 2022, previa a viaxe que se fará o día 12 de marzo. Admirador da obra de Vicente Risco, do que mencionou un dos seus pensamentos, que as cousas son a segun, no contesto do espazo, do tempo. Hai un espírito que quen o dá é a cultura, viaxar, ver, que é o que nos dá capacidade de relación, de comparación. Os espazos, os contextos, coa andaina, contrastando ideas. E aquí mencionou o que di Saramago na súa Viaxe a Portugal: “A viaxe non acaba nunca. Só os viaxeiros acaban... O fin dunha viaxe é só o inicio doutro. Hai que ver o que non se viu, ver outra vez o que xa se viu, ... Hai que comezar de novo a viaxe. Sempre. O viaxeiro volve ao camiño”. Fixo mención a o poema de Eliot A viaxe dos Magos, viaxan guiados por unha estrela, o que puxo en relación coa peregrinación a Compostela onde a estrela tamén ten o seu protagonismo.
FEBREIRO
Día 8 de febreiro, martes
ás 20 horas
Salón de actos da Deputación Provincial
Conferencia do museólogo Felipe Senén López, “De Muros ao Pindo”.
Día 22 de febreiro, martes
ás 20 horas
Salón de actos da Deputación Provincial
Proxección do documental “Co mundo na cabeza”, previa á viaxe “De Muros ao Pindo”. Coa intervención da profesora Encarna Otero Cepeda que falará sobre “As mulleres que construen vidas. O traballo das de Muros”.
De 19, 30 a 20 horas
Anotacións para a viaxe do día 12 de marzo á zona do Pindo
MARZO
Día 12 de marzo, sábado
Viaxe “De Muros ao Pindo”
Saída ás 9 horas
26 de outubro de 2021
Nesta conferencia, a terceira dedicada aos Santuarios e cruceiros da Terra Chá, o doutor Fernando Arribas Arias, especialista no patrimonio etnográfico referido aos cruceiros, cruces, petos de ánimas e esmoleiros, tratou de resolver algunhas dúbidas. A primeira é que se entende por cruceiros e cales son as partes deste monumento relixioso de carácter popular.
En segundo lugar abordou por que falamos de cruceiros galegos, se existen estes monumentos noutras partes do mundo ou é un unha construción típica da nosa terra. A resposta, dixo, é que hai cruceiros en case todas as comunidades de España, se ben hai que constatar que Galicia é o país do mundo con maior número de cruceiros que, ademais, presentan unha gran variedade tipolóxica e cronolóxica, pois existen en Galicia cruceiros que van dende o século XIV ao XXI, feito que proba que o costume de levantar cruceiros segue aínda vivo na nosa terra.
Todo isto nos leva a afirmar que os cruceiros galegos son o monumento máis representativo da nosa paisaxe, monumento que se converteu nunha icona da nosa identidade como pobo.
20 de outubro de 2021
A segunda conferencia previa á viaxe a Carrión de los Condes e Sahagún, foi impartida por Francisco Singul Lorenzo, doutor en Historia da Arte e xefe da Área de Cultura Xacobea da Xunta de Galicia, experto internacional nas rutas xacobeas, que falou do Camiño por estas terras que xa no século IX eran territorio cristián, por onde pasaba o Camiño Francés, e dos monumentos máis importantes deste tramo, que tamén servía para o comercio, dotado de infraestruturas como pontes, hospitais e novas poboacións.
Referíndose á paisaxe dixo que no século XII sería semellante a actual, como di o Códice Calixtino no libro V sobre Carrión que era unha vila próspera, abondosa en pan, viño, carnes e Sahagún en toda clase de bens, pero despoboada de árbores e chea de homes malos. Neste territorio establecéronse tamén as ordes militares, a dos templarios, dedicados máis ao auxilio aos peregrinos, e os santiaguistas, máis militares.
Dixo que a monarquía de Castela, presidida por Afonso VI, escenificou unha alianza con monxes de Cluny, sendo importante no señorío das terras para poñelas en explotación rendible con novos métodos de cultivo e arados máis modernos, utilizando para iso servos mozárabes.
1 de outubro de 2021
Foi esta a primeira conferencia preparatoria da viaxe a Carrión de los Condes e Sahagún para ver a exposición Lux de Las Edades del Hombre. O profesor Valdés, que xa participara no ciclo que dedicamos a Arte Mudéxar no ano 2018, nesta ocasión centrou a súa disertación en Sahagún, vila na que Afonso VI mandou fundar un mosteiro cara a o ano 1085, con quince frades que viñeron de Cluny, nun territorio que chegaba ao Mar Cantábrico, de terras chairas e fértiles do vello reino de León, regadas polo río Tea con muiños, campos con ovellas, pombais, hortas, cultivos de pan, e en ocasión de viño, cuxo consumo era sinal dunha deficiente alimentación, a onde foron e asentaron moitos mozárabes para repoboalas e poñelas en produción, colonos que facían as súas casas cos ladrillos que producían as fábricas do poderoso mosteiro, situado no territorio dos Domnos Sanctos Facundo e Primitivo. Dese mosteiro hoxe só quedan a portada monumental a través da que pasa unha estrada como se fose un arco de trunfo, á beira do convento das bieitas que entre os tesouros artísticos que garda está unha custodia elaborada polo célebre ourive Juan de Arfe e Villafañe.
Preme en Ler Máis para ver o programa completo da viaxe de Las Edades del Hombre.
14 de setembro de 2021
A segunda conferencia dedicada aos cruceiros e santuarios da Terra Cha, foi impartida polo doutor José Manuel Blanco Prado, que comezou sinalando que unha das manifestacións básicas da relixiosidade popular radica nos santuarios. Para comprender a dinámica dos Santuarios precisou os trazos máis salientables do que entendementos por relixiosidade popular, que algúns pensadores danlle o nome de Catolicismo popular, relixiosidade tradicional, piedade popular, relixiosidade local etc., que se caracteriza pola concreción e sensibilidade fronte á racionalidade; no seu carácter utilitario ou pragmático, pois hai un mutuo intercambio de favores; polo seu profundo contido ritualista e simbolista; na coexistencia de actitudes máxicas con actitudes relixiosas; pola identidade e visión cósmica, no sentido de que unha boa parte do calendario festivo pre-cristián sobrevive, disfrazado ou transformado nas festas do calendario do ano litúrxico.
Os santuarios son lugares de culto, simbolizados por unha capela, ermida ou igrexa parroquial, aos que acoden devotos de diferentes freguesías segundo o seu territorio de gracia para pregar da entidade sacra a súa intercesión ante pedimentos de índole material e realizar unha serie de rituais e ofrendas ou promesas logo de que a entidade sacra lles concedeu as rogaivas requeridas.
Comunicamos que a conferencia que ía dar hoxe Fernando Arribas, queda aprazada debido a unha indiposición de última hora na súa saúde. Oportunamente comunicaremos a nova data do relatorio. Moitas grazas e un saúdo.
A XUNTA DIRECTIVA
18 de setembro de 2021
Con motivo do centenario da creación do Parque de Rosalía de Castro, a Asociación convocou unha visita que foi guiada polo presidente Adolfo de Abel Vilela. Comezou facendo unha introdución sobre como era a cidade a finais do século XIX, as obras importantes que quedaran sen facer, como o hospital, o campo da feira e o parque, para o que xa había nome, o Parque Moltó, dedicado a xeneral Antonio Moltó que trouxo para Lugo unha batería de Artillería de Montaña que se instalou nas Mercedes.
Un dos primeiros xardins sería o do Campo do Castelo, onde se celebraba o mercado do barro, que foi trasladado o espazo que había fronte ao cárcere. Despois de inaugurarse o Campo da Feira en 1917, nos campos onde se celebraban mercados fixéronse xardíns. Así, na Praza de Ferrol facíase o mercado da leña; na Praza Maior, os mercados semanais; na Mosqueira, o mercado do pulpo.
9 de setembro de 2021
Despois de máis de ano e medio sen actividades debido á pandemia da Covid-19, a xunta directiva decidiu retomalas coa conferencia introdutoria sobre “Os santuarios, os cruceiros e os cemiterios da Terra Cha”, que contarán coa explicación en sendas conferencias dos especialistas, doutores José Manuel Blanco Prado e Fernando Arribas Arias e rematará cun percorrido no que se comprenden aqueles elementos patrimoniais máis salientables que se atopan en varios concellos da citada comarca.
A charla foi moi didáctica e clara, ilustrada con proxeccións, sobre un oficio tradicional milenario, que ten como protagonistas aos canteiros, que foi durante centos de anos o gremio máis importante e numeroso, artesáns que foron transmitindo ao longo do tempo métodos e costumes, sen apenas evolucionar, elaborando obras eternas feitas con ferramentas rudimentarias, con poucos medios e sen máis formación profesional que a tradición e que hoxe forman parte do noso patrimonio cultural, tanto no plano artístico como no etnográfico. O canteiro non tiña formación académica, a súa escola era a tradición, pero en ocasións copiaba da arquitectura culta.
Estimados socios:
Despois de ano e medio sen actividades en Lugo Patrimonio, o próximo día 9 de setembro ímola retomar segundo o Programa que se adxunta, cuxo desenvolvemento estará condicionado sempre ás disposicións sobre protección da saúde que diten as autoridades sanitarias debido á pandemia da Covid-19. Debido ás restricións derivadas das normas vixentes, os aforos están limitados, tanto para a formación de grupos para as visitas como para asistir ás conferencias que se celebrarán no Salón da Deputación Provincial.
Como só poderán asistir 57 persoas, será necesario apuntarse dous días antes, enviando ao o correo electrónico Este enderezo de correo está a ser protexido dos robots de correo lixo. Precisa activar o JavaScript para velo. o nome e apelidos, número do D.N.I. e teléfono de contacto, datos que temos que facilitar o día antes da conferencia á Deputación para o control da entrada. Polo tanto para a reserva do asento seguirase a orde de recepción ata completar o aforo establecido.
Polas mesmas causas non podemos facer as anotacións para as viaxes na Deputación polo que serán no Pazo das Pombas, Rúa do Miño, 9, no día e hora que figura na Programación. Para calquera aclaración dirixirse ao correo electrónico da Asociación ou chamar ao teléfono do presidente, 656 23 63 43. Moitas grazas e un saúdo
A XUNTA DIRECTIVA
Lugo Patrimonio
Estimados socios:
Tendo en conta as disposicións tomasas porla autoridades, e por acordo da Xunta Directiva, comunicamos aos asociados que se suspenden as actividades programadas para os meses de marzo e abril ata novo aviso quedando a expensas de reinicialas cando o aconsellen as autoridades.
En consecuencia quedan suspendidas a conferencia de Manuel Gago Mariño comisario da exposición "Galicia un relato no mundo"; a viaxe a Santiago do día 28 de marzo; a conferencia de Felipe Senén sobre “O patrimonio industrial de Ourense” do 14 de abril e a viaxe aOurense do día 25 do mesmo mes.
De momento mantense a viaxe dos días 29, 30 e 31 de maio a Asturias, dado que aínda faltan dous meses e é de supoñer que a situación se normalice. Iremos informando.
Adolfo de Abel Vilela
Presidente
1 de febreiro
A primeira para fixémola en Padrón, o lugar lendario onde arribou a barca de pedra que desde Palestina trouxo o corpo de Santiago. Alí visitamos o conxunto do santuario de Santiaguiño do Monte (s. XV – XIX), onde, segundo a lenda, ía rezar o apóstolo despois de predicar.
Pasamos a Rianxo facendo a primeira visita guiada ao Museo do Mar instalado na chamada Casa do Coxo. Na sala do primeiro andar explicáronnos como se pescaba a sardiña ao xeito, así como os distintos tipos de embarcacións reproducidas en maquetas, como era o seu proceso construtivo, o deseño, as ferramentas que empregaban e os distintos sistemas de propulsión, estando tamén a trainera.
Como nese día coincidiu a ofrenda floral a Castelao con motivo do aniversario do seu nacemento. Participamos no acto despois de saír do Museo, nun día de choiva e pasamos despois ao Concello onde houbo unha homenaxe organizada pola Fundación Castelao na que interviñeron o alcalde e o presidente da referida fundación, rematando coa actuación dun grupo folclórico que cantou, entre outras composición, “A Rianxeira”.
11 de febreiro de 2020
Dentro do ciclo dedicado a Ricardo Carballo Calero a profesora Pilar García Negro falou no salón do Vello Cárcere do mellor polígrafo da segunda metade do século XX, segundo afirmou a conferenciante ao inicio da súa intervención, na que mesturou biografía e bibliografía, ambas dúas relacionadas moi estritamente.
Comezou facendo un marco histórico poñendo o foco e acontecementos decisivos: I Guerra Mundial, os estertores da Restauración, ditadura de Primo de Rivera, dita blanda do xeneral Berenguer, II República, alzamento militar de 1936, ditadura de Franco, monarquía parlamentaria, constitución e Estatuto de autonomía de Galicia.
Ricardo Carballo Calero naceu no Ferrol o 30 de outubro de 1910 no seo dunha familia cunha posición social e económica boa. Nun do seu escritos dicía que el tiña un pacto con Deus de xeito que non morrería ninguén da súa familia, pero morreulle un irmán pequeno e cando tiña oito anos a súa nai na primavera de 1919 a consecuencia da epidemia de gripe de 1918. A partir dese momento foi coidado pola avoa e una irmá da súa nai. O pai entra en melancolía e mingua a economía da familia.