As vilas máis ricas integrábanse no urbanismo da mesma Pompeya, mentres que outras mansións de gran tamaño elevábanse sobre o porto de Herculano, outorgando aos seus donos unhas vistas incomparables sobre o mar, albiscando no horizonte as illas de Capri e Ischia.

En Hispania a situación non foi diferente. O dono da vila da Noheda (Cuenca) tivo a capacidade económica para contratar a algúns dos mellores artistas do mosaico, que ornaron os chans da súa vila con materiais traídos de diferentes partes do Imperio, mentres que, lonxe de alí, en Navatejera (León), un senior mandou construír a súa gran casa fóra dos muros da vella cidade romana, buscando o descanso, afastado do mundanal. Precisamente, a gran vila situábase na vía que comunicaba Asturica Augusta (Astorga), Legio (León) e Pallantia (Palencia).

O obxectivo desta conferencia buscaba poñer de relevo, a modo de introdución para a visita da vila romana de La Olmeda, as características das vilas máis importantes do mundo romano occidental que coñecemos, pasando a continuación a analizar varios dos conxuntos hispanos.

Tras iso, o foco centrouse no caso concreto da actual provincia de Palencia, explicando os exemplos das vilas, mellor conservadas, da Olmeda e a de Quintanilla de Cózaa (La Tejada); aínda que tamén se expuxo datos sobre outras menos soadas, como a das Quintanas de Santoyo e outras.

Ademais, analizou os enclaves xeográficos nos que se erixiron, as técnicas construtivas utilizadas, así como os ricos mosaicos e pinturas que decoraron chans e muros. Tamén remarcou a importancia das novas técnicas dixitais na reconstrución 3D das estruturas perdidas e que permiten imaxinar mellor como foron esas grandes casas.

A través das súas plantas e muros pódense reconstruír os costumes e formas de vida nesas vilas, e remarcar a importancia que os romanos deron ao concepto de beleza dentro da cotidianeidade do día a día.