O día 4 de xullo interviñeron no Ciclo dos Indianos, os arquitectos Plácido Lizancos Mora e Óscar Castro García, profesores da Escola de Arquitectura de A Coruña. Comezou Lizancos facendo unha introdución ao tema dicindo que a casa indiana supón un cambio en relación coa arquitectura vernácula. Retrotraeuse 25.000 anos para mostrar unha choza cuberta con ramas na que se acubillaba un emigrante da época. A casa ou vivenda de planta circular e cuberta de palla tráena os celtas. A casa dos romanos xa é diferente porque introducen o esquinado e a tella. Isto é a achega doutros emigrantes. Despois de 1492, os emigrantes que volven de América traen novos productos, como o maiz ou millo, dando lugar á casa comunidade de produción. En 1898 coa perda de Filipinas e Cuba ten lugar o fin do impero español, e os que voltan fan unha arquitectura que procede do mundo urbano, xentes opulentas que tecnifican a casa utilizando na construción o formigón e dotándoa de electricidade, auga corrente, cociña económica e xardín, que utilizan un proxecto arquitectónico feito por un arquitecto ou copiado duns modelos, dando lugar a unha vivenda singular que se aparta do que había, botando fóra da casa o gando e o fume. En 1973 a casa do emigrante retornado de Europa, Faise universal, é de todos. Hai unha última casa, o chalé de estilo neovernacular, que non ten que ver co anterior, tamén opulenta, pero máis complexa na distribución. A partir deste momento no medio rural hai unha sociedade heteroxénea xa que non todos os que viven nel son labregos. Prodúcese unha ruptura no equilibrio económico, paisaxístico e social.

O 17 de xuño, viaxamos a Luarca para visitar a arquitectura indiana.
Comezamos cun almorzo no Hotel Palacio Arias, en Navia, un edificio construído entre 1925 e 1929 con planos do arquitecto Luís Menéndez Pidal por iniciativa de Luís Arias Martínez, un emigrado a Puerto Rico que se dedicou á industria do café, o que nos permitiu facer un percorrido polo interior do edificio, na planta baixa o comedor e sala de estar, e na planta principal a sala de billar, diversas salas e o oratorio.

Despois pasamos a ver o conxunto de vilas situadas en Villar: Villa Argentina, obra do arquitecto Juan Miguel de la Guardia, onde dimos un paseo polos xardíns; Villa Rosario, do arquitecto Julio Galán Carvajal, moi diferente da anterior na liña do modernismo do pavillón vienés da Secesión; Villa Cristina, Villa Teresa; Villa Barrera, edificio historicista abandonado proxectado por Juan Miguel de la Guardia y Villa Carmen, nome de Carme García Covián, filla do nutricionista Francisco Grande Covián e muller de Severo Ochoa, premio Nobel.

En Luarca estivemos na Mesa dos Mareantes, onde tamén se fixeron as primeiras reunións do concello, subimos a Atalaya para ver o cemiterio, con algún panteón de indianos e o enterrramento de Severo ochoa, así como gozar das magníficas vistas, a capela que se atopa no cumio a beira do faro, ao baixar pasamos por diante das escolas indianas e do hospital asilo, un dos pavillóns feito polo arquitecto lucense Nemesio Cobreros e Cuevillas.

Tralo xantar fixemos un percorrido por Luarca para ver edificios indianos, especialmente Villa Tarsilia e os seus xardíns, obra do arquitecto Juan Miguel de la Guardia, hoxe recuperado como edificio público da Seguridade Social; o edificio de Círculo Liceo de Manuel del Busto, o edificio do Concello, o da Banca Trelles e os modernistas da praza dos Pachorros.

Dentro do ciclo dedicado ao Renacemento, do 14 ao 17 de maio viaxouse a Jaén para ver ás dúas cidades Patrimonio da Humanidade polo seu conxunto monumental renacentistas. O grupo de 33 viaxeiros aloxouse no Hotel Palacio de los Salcedo de Baeza.
A primeira parada foi en Villagarcía de Campos (Valladolid) onde se fixo unha visita guiada á Colegiata de San Luís, fundada por dona Magdalena de Ulloa, muller de Luis de Quijada, mordomo de Carlos V e encargado de educar ao seu fillo bastardo Juan de Austria, para que lle servise de panteón, e de colexio noviciado dos xesuítas, deseñada por Rodrigo Gil de Hontañón, con modificacións de Pedro de Tolosa e do xesuíta Giusseppe Valeriano. Ademais das diversas salas do museo, o máis importante é a igrexa e dentro dela, o retablo de alabastro deseñado por Juan de Herrera e a capela das Reliquias.
Despois de xantar en Arévalo fíxose un descanso en Tembleque, para admirar a súa singular "Plaza blanca de corrala", do século XVII, porticada e deseñada para espectáculos de touros e comedias. Está porticada con columnas toscanas e nos antepeitos dos corredores están decorados coa cruz da Orde de San Xoán.
Ao día seguinte fixemos unha visita guiada a Úbeda, comezando pola "Sinagoga del Agua" recen descuberta, un exemplo de conservación do patrimonio por un particular que a atopou ao facer un novo edificio.

O 12 de maio comezou o ciclo que LugoPatrimonio dedica aos Indianos, cunha conferencia introductoria que estivo a cargo da profesora de Historia de América da Universidade de Santiago de Compostela, Pilar Cagiao Vila.
Comezou dicindo que o fenómeno migratorio contemporáneo en Galicia con destino a América, tivo dúas fases. A primeira pasada a primeira metade do século XIX, cara a 1870, que remata coa gran depresión de 1929, e a segunda despois de 1946, rematada a segunda guerra mundial e a guerra civil española, rematando a fins dos anos sesenta na que se muda o destino para países europeos.
É a partir de 1853 cando por Real Orde se legaliza a emigración xa que na maioría das veces os nosos emigrantes saían de forma clandestina en veleiros de pequenos portos, como o de Ribadeo. É a partir de 1870 cando o fenómeno migratorio se converte en masivo. Aínda que as reclutas non foron frecuentes, agás do soado caso de Feijoo, sendo o habitual a saída espontánea.

Con motivo do ciclo dedicado ao Renacemento, o día 22 de abril viaxamos a Astorga para ver a catedral, que tanto na parte de arquitectura como na de escultura, contén elementos artísticos de este estilo. Os 18 viaxeiros escoitaron as explicacións da guía Patricia Arold, que comezou a disertación diante da Portada dos Bispos, onde se retratou o grupo.  Despois pasaron á fachada principal, unha obra ecléctica onde se poden ver mesturados elementos renacentistas e barrocos.
Xa no interior, ademais de facer un percorrido por cada un dos retablos e o coro, a disertación máis importante foi ante o retablo maior, obxecto principal da visita, obra romanista de Gaspar Becerra.
A membro da directiva Julia Cantalapiedra completou as explicacións de Patricia Arold cunha lección maxistral sobre a formación de Gaspar Becerra, a estructura do retablo, o significado das representacións, derivadas de tres principios promovidos polo Concilio de Trento, exaltación da fe, da Eucaristía, e da Virxe María, así como tamén sobre as características primordiais do estilo romanista.
Tamén visitaron o Palacio Episcopal de Gauidi e despois de xantar o típico cocido maragato no restaurante La Peseta, visitaron o Museo Romano e fixeron a Rota Romana, visitando diversos xacementos arqueolóxicos da cidade.

Día 4 de xullo, martes

ás 20 horas

Salón de actos da Deputación Provincial

Conferencia de Plácido Lizancos sobre a "Arquitectura indiana"

Día 24 de xuño, sábado

Viaxe a Luarca.

Saída ás 8 horas.

Día 6 de xuño, martes

Salón de actos da Deputación Provincial

De 19 e 20 h. anotacións para a viaxe do día 17 de xuño, sábado, a Luarca e do 17 e 18 de xullo á Asturias indiana.

Día 6 de xuño, martes

ás 20 horas

Salón de actos da Deputación Provincial

Conferencia de Xoan Carmona, profesor do departamento de Economía Aplicada da USC, "Os indianos e a cuestión económica e industrial na Galicia do XIX".

Día 14, 15, 16 e 17 de maio

Viaxe a Úbeda e Baeza.

Saída ás 7 horas.